Gaseta siha ginen elmundo

By
|
Posted on Dec 09 1999
Share

Iya Japon tumunog dididi` i kinalamten ekonomiaña pot primet biahe na sakan. Ti todo maseñala siha na plano pumosible lao esta ma-apprueba mas salape` pot para u siña i bandan gobietno manayuda mientras munanalo tatte i hinelo` komunidan bis.

Trabiha lamayot patte gi taotao ti man-inalulula gi bandan gaston pottamonedan familia. I hagas tradision ma-emplea petmanente esta taigue ennao na prebilehio. Mas guaha inadahe gi publiko gi magastan pottamonedan familia.

Yangin u nalo tatte i ekonomian Japon, i primet na asunto i para u mananalo tatte todo salape` familia ni magasta gi duranten `nai didog i chinatsagan todos manfafachochu`. Trabiha kaiha estake siña tasañgan na enfin homlu` tatte i ekonomian Japon. Lao gi mismo tiempo, dañkulo na animo para umakomple gi mapetsisige siha na plano.
****

Iya China siempre u halom komo membron ayo i mafananaan` World Trade Organization, un` kuetpon elmundo este ni fumatitinas areglo siha gi bandan kometsianten todo nasion. Si Presidente Clinton chumoneg este na asunto pot dañkulo i metkao giya China. Ennao i 1.3 biyon na taotao guaha giya China. Dispues, esta i mas mandañkulo siha na kompanian America man-establisao gi tres siuda guihe. Mas ke $670 biyon pesos na salape` bisnis machuda` guato giya China pago na sakan.
****

Lao guaha dididi` chinatsaga `nai makondukta i huntan i World Trade Organization giya Seattle, Washington. Hinatme tropan taotao siha ginen `nos kuantos patte gi entero elmundo pot para umana` tuñgo este na kuetpo na debi u konsidera direchon hutnaleros yan asunton proteksion tase yan tano`.

I man-dikiki` siha na nasion ti mañgonfotme nu i manmadimamanda siha piot pot direchon hutnaleros. Ilegniniha i mayoria gi 135 na membron WTO na mas siempre manchatsaga kinalamten niha yangin ma-afuetsas areglon man-sofistikao na nasion siha gi mamoble yan dikiki` na membro. I asunto siha ni manmaseñala para u fan makonsidera gi pago mamagpo` na huntan WTO memegaiña manmakana` esta i otro biahe.
****

Ma-arresta i segundo na estudiante ni masuspepecha sumaonao mamake halom gi eskuela `nai guaha siha manpinino`. Kalan sago i uson mandañkulo siha na atmas gi eskuelan iya America siha. Buente in` hasso i sineseden Colombine High School guine gi alacha `nai ‘nos kuantos manpinino` `nai estudiante mismo rumega balan pake gi halom kampon eskuela. Kontodo si Presidente Clinton sumaona mañoyu` gi halom manhoben siha na u suhaye uson manpipino siha na atmas. Ginen este na sinesede na mafañago dañkulo na dibate gi entero iya America pot direchon yan uson pake.
****

Esta duro i dibate gi entalo` kandidaton democrats yan republican siha haye para u kinatga i banderan pattidan niha komo i offisiat na kandidato. Gi entalo` `nos kuantos na kandidaton republican, si Governor George W. Bush i tagfena gi entero halom America achogha` kontra i presente na Vice President as Al Gore. Megai gi botadot sin ditension ilegniha na para u mabota si Governor Geroge W. Bush. Dañkulo i difirensia gi numero. Kanaha` seguro na si Governor George W. Bush i sigiente na presidenten iya America gi eleksion otro sakan.
****

Abiso: Yangin para un` gimen gi fina` gupot familia osino man-atuñgomo, na seguro na guaha siña hao sumogune tatte giya hamyo. Muñga machansa i mañgon karetamo `nai esta hao bulacho. Seguroyo` na ni hago ni otro taya` dinisehan miyo fumana` serioso na aksidente osino finatai pot bulacheria. Maila` tana` paire este na biahen haanen gupot siha. Si Yuus Maase`!

Disclaimer: Comments are moderated. They will not appear immediately or even on the same day. Comments should be related to the topic. Off-topic comments would be deleted. Profanities are not allowed. Comments that are potentially libelous, inflammatory, or slanderous would be deleted.