Tinituhon Nuebo Na Siglu

By
|
Posted on Jan 04 1999
Share

Gi hilo hinimidde, ditetminasion yan antao na rason siha, maila` tana daña` sentimentota gi likido na kinimite yan metgot na sensia pot para ta aregla umadelanta estao linala` natibo guine gi O`Perlas Iya Pasifiko. Gi halom pasifiko na tasen pinasensia `nai ta abiba umadelanta i kualidat linala` natibo siha.

I para ta petsige i guinifita umadelanta haanen taotaota, debi tafañaonao kumonsige pumetsige fehman antao na satbasion mansustansiao siha na checho`linahyan. Maseha dididi` makat gi tutuhon, chatmiyo fan hinahalañg sa` hombre i neñkano ti mapapañot sin mañgañgas. Siempre un` ñgañgas pot para unna` mamto` antes de un` pañot.
Taiguine lokue` tafafana` gi todo para ta petsige na asunton linahyan pago na siglu.
****

Magahet na pago na sakan i tinilaika guato gi nuebo na siglu? Segun i estoria siha ni manmalagnos antes de tatalo` pueñge gi mapos na Biernes, i dicho siglu debi de otro sakan gi Eneria dia Uno 2001. Segun i estoria, un` Santo Papa ha tago` un`tat Dionysius para u famatinas kalendario. `Nai ha chogue ennao na kalendario, ha tufoñg kontodo ayo na sakan `nai mafañago i Niño Jesus. Lao deste malagnos ayo na kalendario, todo i nasion siha umusa deste ayo na teimpo. Enfin, mauleg na linache sa` ha soyu` todo nasion siha (kontodo hita guine) para u prepara siha kontiempo.

Katgon linahyan para minauleg todos

Kada uno giya hita guaha manaiña ginen hilo`. Este na katgo debi ta komprende na matto giya hita ginen i Saina pot para siña ta ayuda prohimuta sumoda` lokue` ginefsagaña. Pot manae` hao nu ennao na katgo na sumen presiso na un` adahe mauleg gi hechuran eksision responsablidat `nai unna` yamonana i interes publiko hinerat.
Yangin siña ta atetuye este na maña gi karerata mona gi halom estrakadan linala`, pues dañkulo konfiansiagho na siña manapipet pot para ta adelanta estao yan kualidat linala` todo.
****

Megai `nai mafaisenyo` para baiho falago para offisinan publiko. Ni guaho ti hu komprende ennao na sineyo` ni mafatto ginen lamegai na taotaota. Layeye na hagas hu ñega ennao na finaisen pot hu komprende kabales gi hilo hinimidde un` fino` i Nanalibreta `nai ilegña “Megai manma`agañg, lao ti todo manma`ayeg”. Esdesit, guaho uno gi hu tuñgo` na ti ma`ayegyo` para pueston offisinan publiko.

I kuestion ni mafatto giya guaho na sumen presiso lokue` na todos u faisen maisa siha, i sigiente: Amano na offisio `nai metgot yan effektibo hao? Kao siña un` adelanta linala` i mayoria ginen un` puesto `nai enfin famosu hao sa`, pot ihemplo, membro hao gi kuetpon lehislatura? Hafa un` sustansiao na attikulo siña un` presenta pot para un` adelanta kualidat linala` taotaomo guine siha na islas? Pot fabot muñga ma-atrebi hao gi ti fafayimo!

Hu tuñgo` na buente kapas-yo` man-ayuda ya repara sa` ilelegho “buente”. Ti listoyo` humatme un` offisio `nai guaha ha` siha man-antao, edukao, menhalom yan preparao para u petsige i asunto siha ni hu lalagnos gi pahinan este na gaseta. Ala kuenta, i responsablidat-ho ha embrarasa entero asunton linahyan ya ginen este na gaseta `nai siña mamatinasyo` rekommendasion espesiatmente para offisiat publiko siha na u atetuye antao na konsiderasion todo asunton linahyan pot interes i mayoria.

Ni unabes `nai baiho seha ginen antao na presentasion asunton linahyan sa` estague` manai`ho na responsablidat ginen hilo`. Obligasion-ho prumutehe interes mayoria gi todo kinalamten kao halom pagyo, dilubio, linao yan napu. Debi baiho eksisia gi hilo` sensian responsablidat uminfotma i publiko nu i asunton linahyan siha.
Huñgan, guaha besis siempre `nai ti man-afagcha` hit opiñion lao maila` ta usa ennao na diniskonfotme komo eskalera `nai siña tana` guaha mas inakomprende para todos. Sen mas, dobla mañgas miyo sa` dañkulo na chochu` tafafana` pago na siglu. Si Yuus Maase` yan ghilisow!

Disclaimer: Comments are moderated. They will not appear immediately or even on the same day. Comments should be related to the topic. Off-topic comments would be deleted. Profanities are not allowed. Comments that are potentially libelous, inflammatory, or slanderous would be deleted.