KATTAN PASTORAT
Manelu-hu gi Saina-ta as Jesukristo,
Gi todo siha i manna’manman na regalon Yu’os ni ha na’i i nina’huyong-na, ti gof meggai mas manguaguan gi para numana. Gi mas taddong na dumana’-na i minagof yan puti, manasaonao i mannana gi mas bonito na fuetsan Yu’os, i mama’taotao yan mafanagon i lina’la’. Ilek-na si Santo Papa Juan Pablo gi tinige’-na, “I mannana muna’mamagof si Yu’us gi nuebo na nina’huyong-˜ña.” Pa’go na ha’ani ta selebra i Ha’ane Mannana, gupot sibit este, ahe ti gupot gima’yu’os, lao para hita ni manmanhongge, un ha’ane este nai ta nana’i si Yu’us agradesimiento put si nana’-ta. Pot este’ na malago’yo’ ta fanhita gumagao si Yu’us ni bendision-˜ña para todo i mannana gi todu i lugat, espesiatmente i mangaige guini gi Diosesis! Puedi u sigi ha’ mali’e ni mannana siñat na man guinaiya siha as Yu’os pot i manfafañagu siha. Lao malago yu lokkue pago na haani ta hasso una kosa ni guaha mas taddong siknifikasion-ña – espehos i mannana gi tano’. Kumeke ilek-hu i patgon gi tiyan-ña taya’ parehu-ña, yan sagradu kada patgon un nana.
Guaha didide’ piniti-hu na hu kuentutusi hamyo pa’go. Gi magahet namagof pago na ha’ani, lao ha obliliga yu para bai kuentos pot una kosa ni gof siriosu ha kokontra este mismo na regalon Yu’os a para numana. Kumekuentos yu’ pot un dangkulon isao pot i mapuno’ i neni gi tiyan nana’-ña.
Klaru i finana’guen i Gima’yu’os Katoliko pot i manmapuno’ i neni. Gigon mamapotge’-ñaihon i neni gi tiyan nana-ña, lona’la’ gaigfe guenao. Desde i primet na momenton tumaotao-ña i neni, enao na linala i neni guaha direchon-ña komu petsona, guaha direcho na ni taya siñaumamot gue, este na direcho i para u la’la’ parehu yan diroechon unu ni tai’isao na petsona. Pot enao na yanggen direktamente ma puno’i neni gi tiyan nana-ña parehu ha yanggen mamuno hao taotao, ha kokontra este i moralidat. Este na finanague’ gof klaru yan taya’ nai matulaika ya ha na’mamanman yo’ para bai hungok na guaha Katoliko para u alok na ti ah komprende este na finanaguen i
Guma’yu’os pot manpuno’e neni. Entonses, maila’ya ta na’klaru: Todu mapuno’ neni gi tiyan nana-ña isao enao! Pot i malago Guma’yu’os para u na’klaru na dangkulo este na isao, i mapuno i neni gi tiyan nana-ña, yan i dañu i mapuno’ i lina’la’ ni tai’isao, enao mina ha na’guaguaha penan excommunication para este na isao kontra lina’la’ taotao. Maseha hayi ni ha puno; i neni gi tiyan nana-ña gotpe matto este na pena i excommunication madulalak hao ginen i Guma’yu’os Katoliku. Los de mas, i Gima’yu’os ilek-ña lokkue’ todu i mañaonao direktamente gi mapuno’ i neni manisao dangkulo siha. Ahe’ ti ayu ha i mañaonao direktamente gi mapuno’ i neni lao kon todu ayu siha i mañasaonao manmanayuda yan manmankonseha para u mapuno’ i neni.
I moralidat na finanaguen i Guma’yu’os pot manmapuno’ i neni ha embararasa mas ki responsibilidat unu ha’na taotao. I Guma’yu’os ha fanana’gue na i manma’gas sibit yan politika debi di u marespeta i direcho para luma’la’ gi todu taotao ni taya’ isao-ñiha. I direcho-mu para luma’la’ taya siña umamaot hao. Este kumeke ilek-ña i direcho-ña luma’la’ i taotao hokkok ha’ sa’ pot i taotao gue’. Taya’ ni hayi, ni tampoko i gobietnamenti numa’i i taotao ni enao na direcho i para luma’la. Si Yuos numa’i direcho-ña luma’la’ enao na taotao anai mamapotge’ñaihon gue’. Gi minagahet, todu i che’cho’ gobietnamento era i para u protehi i lina’la’ todu i siudadano, desde ki anai mamapotge’ñaihon asta ki matai.
Bente kuatro años maloffan anai ta aprueba i iyo-ta Konstitusion i Commonwealth, despues ta amenda ya ta na’yiyi ni ilek-ña, “Probidu gi Commonwealth gi Sankattan na Marianas i manmapuno’ i neni durante anai mamapotge’ñañaihon, fuera di ayu i gaige gi lai.” Matatngan este na sinangan parehu ha’ gi moralidat yan gi ligat na banda.
Ayu siha i tumugi este na lai, yan ni guahu, ahe’ ti manattamos ya ti mali’e hafa siña para humuyong-ña este na lai. Yanggen pot siakasu un dia este na lai, pot otro lai kontramanmapuno’i neni, makuestiona ya mapresenti gi kotte, siña ha buente masodda’ na ti chumilong yan i map’intetpeti-ña i United States Constitution. Guaha ilek-hu pues po’lo ya enao hu hinisga. I taotao-ta guini gi isla-ta matuge’ yan ma’aprueba yan maproklama hafa hinengge ta pot lina’la’. Kuatro años maloffan, hu kattayi hamyo pot para bai oppe ayu i mapropopone ni para matulaika i gaige gi iyo-ta lai na ta kokontra i mapuno’ i neni. Bai ripiti ayu na mensahi: Po’lo ya i abogao u ma’ayek hafa dinanche gi ligat. Hita ta ayek hafa dinanche gi moralidat.
Hafañelos, i palabras siha ni hu sasangan guini, mansiriosu. Ahe’ ti para bai fanespanta pat para bai fanlalatde na hu sangangani hamyo ni este na mensahe. Lao guaha ma sangangane-ku na guaha neni siha manmapupuno’ guini gi Commonwealth. Guaha siha taotao ilek-ñiñiha na esta ligat este. Guahu pa’go ilek-hu na matto i tiempo para ta prokalama i finina’guen i hinengge-ta yan para ta eksamina i hinengge-ta as Jesukristo yan i Guma’yu’os-ña, guahu pa’go hu sangangani hamyo, mañe’lu-hu Mangatoliko, debi di ta profesa gi publiku hafa ta hongge gi korason-ta. Manlibre hit guini gi komunida ya ti siña manmapresu, manma’amanisa, pat man’fanlamen hit sa pot hinengge-ta. Lao gaige yan sen magahet i tentasion kontra i hinengge-ta. Mientras ki sisigi ha’i manmapuno’ i neni gi tiyan nanan-ñiha guini gi tano-ta, i Guma’yu’os u sigi ha’ kumuentos yan u kumple i solemne na obligasion-ña para u fana’gue i hinegge ni matto magi giya hita ginen i manapostoles.
Pot los uttimu, i Guma’yu’os nana yan ma’estro. Kumekuentos yu’ kumo pastot yan che’lon-miyu gi Kristo: para ayu siha i ti mamparehu hinengge-ta, ta fanguentoskon respetu yan karidat: paru ayu siha i lebok hinasson-ñiha, ta espiha ya ta nao’ao; para ayu siha i esta makometi i mapuno’ i neni, u fana’lo tatte gi uniku na fonten guinaiya yan inasi’i, i Saina-ta yan Satbadot-ta, si Jesukristo, ni matto para u nai’i hit kabales na lina’la’.
Nihi ya ta falague i ayudon i Nanan Yu’os, yan nana-ta, ta gagao gue para u ayuda todu i taotao guini gi Commonwealth.
Sinseramentu gi as Jesukristo,
guahu si Tomas A. Camacho
Obispon Chalan Kanoa, CNMI