Ai Maria, haf’ na un`chogueyo`….
Kada ogaan` gi chagchag chatagmag, sige hu birayo` gi maigoho para baiho fan rikohe mas mugu`. Lao kada rato hu huñgog guaha mandadakot gi pettan santate. Era i dos leblon bañko sige bumaila gi fihon labadot “Kao hafa mohon?”. Ai Maria, haf` na un`chogueyo` taiguine.
****
Matto un` ayudanten makinista seriosu na para u falago para gobietno ya malago` na guaho para bai` eluye komiteaña. Hu faisen i amiguho kao seriosu nu i planuña. Hu repara na dumibeberas. Dios miho kontodo ayudanten makinista ha malague` muma`gas. Ai Maria, haf` na un`chogueyo` taiguine.
****
Hu lie` ginen un` bandan mataho un` amiguho gi fina` sagan chumocho. Fotte na dakon ya pot no u dageyo` talo, hu letke. Tanton de hu eskapaye, uttimoña umasoda` ham gi halom komon. Ha dageyo` ha` talo sin ditension. Ai Maria, haf` na un`chogueyo` taigune.
****
U`uchan, pues sige hu rebaha finalagon karetaho pot siakaso na guaha masusede gi menaho na tumobet siha. Hu u`usa i kampo gi menaho para baiho satban maisayo` gi maseha hafa na gotpe. Tiapmam, umentalo` un` hoben dehemunos kao u`uchan yan palagse` i chalan. Tai bali uttimoña ayo i mafananaan` “defensive driving”. Ai Maria, haf` na un`chogueyo` taiguine.
****
Esta pago ti hu komprerende hafa na i manmalañgo mas (ayo siha i mangai chetnot korason yan daibetes) siha mas gumulususune mantika, asukat yan asiga. Pot fabot sa` esta man-a`atilifon na “Guaha komaire guine mañge` fritadan guaka yan inasnen tukon”. Ai Maria, haf` na un`chogueyo` taiguine.
****
Hu lie` un` paire na seputtura, lalamlam gi halom somnag yan uchan, fitme materiatña ginen uno gi mas mahetog na acho` gi tano`. Ilegña un` amiguho: “Ennao rekueddoña i prohimo ginen asaguaña para una` seguro na ti kahulo` sa` umasagua yan mas hoben”. Ai Maria, haf` na un`chogueyo` taiguine.
****
Mafaisenyo` hafa na mampos paire i dandan reggae gi maseha mano na fina` gupot. Sige hu eskusayo` pot no bai` oppe i kuestion. Lao sige ha` i prohimo de ha faisenyo` nu i opiñionho. Hu atan un`rato dispues ilegho: “Sa` solu na dandan i sumede deste dalalai esta i mas yomug na natibo yumeñgyoñg ñaihongue`”. Ai Maria, haf` na un`chogueyo` taiguine.
****
Ha faisenyo` un` amiguho gi hilo` lamasan maneskada haf` taimano para tuñgo`ho kao lahe pat palaoan i guaka gi halom homhum? Dios miho na kuestion esta hilo` i lañget `nai manhahassoyo`. Yangin in` seda` i propio na ineppe, pot fabot a`agañgyo` gi offisinaho sa` esta pago ti hu sosoda` i dinanche na ineppe. Ai Maria, haf` na un`chogueyo` taiguine.
****
Masañgane i prohimo na debi una` suha 200 libras ginen tataotaoña. Magahet na tinaka` i kilisyano trenta minutos estake para u halom gi karetaña. Dispues, losus ñaihon estake guaha sumoyu` sisitan `nai ha tulosgue`. Fiet, diaramente mamokat siñko miyas. Lao kada matto giya siha, ha insiste gi asaguaña na una lago dose (12) na balutan soba` yan kuatro na latan Span. Ai Maria, haf` na un`chogueyo` taiguine.
****
Pago malagnos i prohimo ginen i ICU, ma-otdin nu i mediko na chaña kakano` maseha hafa na mantikan gaga`. Gi primet lugat, ha fagchae` paire na fritadan guaka. Malefa nu i otdin mediko. Tres dias dispues, gaige talo gi ICU sa` umatmariao potsun korasonña. Ai Maria, haf` na un`chogueyo` taiguine.
****
Hu sañgane un` fotten daibetes na una` para i setbesa sa` megai mampos asukatña. Ha sablasusyo` tatte: “Ya hafa na malaet gi paladatho?” Ai Maria, haf` na un`chogueyo` taiguine.